المجلس الإقليمي إلى
القرى المجهولة في النقب
המועצה האזורית לכפרים
הבלתי מוכרים בנגב
أبناء القرى المجهولة يروون لنا قصصهم...
חברי הכפרים הלא מוכרים מספרים לנו את סיפוריהם...
المجتمعات الزراعية البدوية المزدهرة
קהילות חקלאיות בדואיות משגשגות
المجلس الإقليمي للقرى البدوية غير المعترف بها في النقب – RCUV – هو منظمة مجتمع مدني شعبية، تم انتخابها ديمقراطياً من قبل 150 ألف مواطن في 46 قرية بدوية غير معترف بها أو غير مخططة.
המועצה האזורית לכפרים הבלתי מוכרים בנגב היא ארגון חברה אזרחית, שנבחר באופן דמוקרטי על ידי 150,000 אזרחים תושבי 46 כפרים בדואים לא מוכרים.
رؤيتنا
החזון שלנו
نحن نعطي الأولوية للنجاح والازدهار للمجتمعات البدوية في النقب، ونرعى الثقافة البدوية مع احترام تطلعات السكان. نتصور بيئة تتوافق فيها البناء السكني مع قانون البناء الحكومي، والاستفادة من أراضي القرية والأراضي التقليدية للتنمية الاقتصادية. ويشمل ذلك الوصول العادل إلى الخدمات العامة وموارد الدولة والمشاركة الديمقراطية على قدم المساواة مع المواطنين اليهود.
אנו שואפים ליצירת עתיד בו הקהילות הבדואיות בנגב ישגשגו ויצליחו, תוך שמירה על תרבותן הייחודית וכיבוד שאיפותיהן. החזון שלנו הוא לסביבה בה התכנון והבנייה מתבצעים בהתאמה לקוד הבנייה של המדינה, תוך ניצול חכם של האדמות לצורך פיתוח כלכלי בר-קיימא המתבסס על המסורת והתרבות הבדואית. אנו מחויבים להבטיח גישה שווה לשירותים ציבוריים ומשאבי מדינה, וכן לקדם השתתפות דמוקרטית מלאה ומאוזנת עבור הבדואים, כפי שזוכים לה שאר אזרחי המדינה.
الأهداف الرئيسية
מטרות הארגון
الاعتراف الحكومي
الدعوة إلى الاعتراف الرسمي بالقرى البدوية.
הכרה ממשלתית
קידום הכרה רשמית בכפרים הבדואים על ידי המדינה.
التخطيط الشامل
تشجيع التخطيط الإقليمي للقرى واستخدام الأراضي كمصدر للرزق مع الحفاظ على هياكل القرى والحفاظ على التقاليد.
תכנון אורבני קהילתי
הכנת תוכנית אורבנית של הכפרים הבלתי מוכרים ושימושי הקרקע כמקור לפרנסה, תוך שמירה על מבנה הכפרים והמסורות המקומיות.
تمكين القرويين
تعزيز القدرات في الاقتصاد والدعوة، وتوفير الفهم والأدوات للمشاركة الفعالة.
העצמת התושבים
בניית מנהיגות וחיזוק היכולות בתחומי החינוך, רווחה, תעסוקה כלכלה והסנגור, ומתן כלים והבנה לצורך השתתפות אפקטיבית ואקטיבית במוסדות הדמוקרטיה.
تخفيف المعاناة من سياسات الحكومة
الدعوة إلى تحسين الخدمات الحكومية، والقضاء على هدم المنازل، وتخفيف سياسات مصادرة الأراضي.
עצירת האפליה של מדיניות הממשלה
שיפור הנגשת שירותי הממשלה, ביטול הריסות הבתים והפסקת מדיניות הפקעת הקרקעות.
تعزيز الدعم العام
عزيز الدعم الواسع النطاق للاعتراف بالمجتمعات البدوية.
חיזוק התמיכה הציבורית
עבודה מול מובילי דעת קהל וקובעי מדיניות לטיפוח תמיכה רחבה בהכרה בכפרים הבדואים.
التضامن المجتمعي
تعزيز الوحدة داخل كل مجتمع وفي جميع أنحاء النقب الريفي العربي، وهو أمر ضروري للمقاومة الفعالة ضد الاستراتيجيات الانقسامية.
סולידריות קהילתית
חיזוק מנהיגות מקומית קהילתית ואיחוד כלל הקהילות הבדואיות בנגב, על מנת לפעול בצורה מאוחדת לשיפור תנאי חייהם של תושבי הכפרים.
خلفية
רקע
إن النقب، الذي يقطنه نحو ثلاثمائة ألف عربي، يشكلون نحو 40% من إجمالي سكان المنطقة، يمثل مشهداً ديموغرافياً فريداً من نوعه. ومع ذلك، يواجه هذا المجتمع مفارقة ــ فعلى الرغم من أنهم يشكلون جزءاً كبيراً من سكان النقب، فإن إشغالهم للأراضي صغير بشكل غير متناسب. ويعيش نحو نصف هؤلاء الأفراد في قرى غير معترف بها، ويشغلون مجتمعين نحو 3.5% فقط من مساحة النقب الشاسعة. وتدور نقطة الخلاف الحرجة حول 1.5% فقط من إجمالي الأراضي في النقب، مع عواقب عميقة على سكان هذه المجتمعات. הנגב הוא ביתם של כשלוש מאות אלף ערבים, המהווים כ-40% מסך כל התושבים באזור. עם זאת, קהילה זו מתמודדת עם פרדוקס - למרות שהם מהווים חלק משמעותי מתושבי הנגב, השטח שהם מאכלסים קטן באופן לא פרופורציונלי. כמעט מחצית מהתושבים הללו חיים בכפרים בלתי מוכרים, אשר יחד תופסים רק 3.5% מהמרחב הנרחב של הנגב. נקודת מחלוקת מרכזית סובבת סביב 1.5% בלבד מקרקעות הנגב, ומשליכה על אורח החיים ומימוש זכויות האזרחים באופן עמוק. ولا يقتصر التوزيع غير المتكافئ على الأرض وحدها. فالحياة في القرى غير المعترف بها تتميز بندرة الخدمات الأساسية مثل المياه والكهرباء والصحة والتعليم. وعلاوة على ذلك، يعاني السكان من نقص عميق في أمن الأراضي، بعد أن شهدوا آلاف عمليات الهدم منذ سبعينيات القرن العشرين. وحتى اليوم، يواجهون تهديداً مستمراً بهدم منازلهم. إن مأزق هذه القرى البدوية يتجاوز السياق المحلي؛ فهو أحد أبرز التحديات البيئية والتخطيطية التي تواجه الأقلية الفلسطينية في إسرائيل. החלוקה הבלתי שוויונית אינה מוגבלת רק לקרקע. החיים בכפרים הבלתי מוכרים מתאפיינים במחסור בשירותים בסיסיים כגון מים, חשמל, בריאות וחינוך. בנוסף, התושבים מתמודדים עם אי יציבות משמעותית במקום מגורים, כאשר אלפי הריסות בתים התרחשו מאז שנות ה-70. גם היום הם ממשיכים לעמוד בפני איום תמידי של הריסת בתיהם. מצבם של הכפרים הבדואיים הללו חורג מההקשר המקומי; זהו אחד מהאתגרים הסביבתיים והתכנוניים המרכזיים שעומדים בפני המיעוט הפלסטיני בישראל. إن التخطيط الإقليمي في إسرائيل، والذي يندرج ضمن شبكة معقدة من هياكل القوة السياسية والاقتصادية والعرقية، يلعب دوراً محورياً في تشكيل المشهد. لقد كانت سياسة التخطيط التي تنتهجها الدولة تهدف تاريخياً إلى تركيز المجتمعات البدوية في مناطق محدودة، وتعطيل فضاءها التاريخي وتسريع عمليات التحديث والتحضر. ويعامل هذا النهج النقب كقماش فارغ، ويفضل تطوير المناطق اليهودية على حساب الحقوق العربية. إن الحقوق الأساسية للعرب في النقب في أراضيهم الأصلية تواجه تحديات منهجية، مما يؤكد الحاجة الملحة إلى الدعوة والتغيير. תכנון אזורי בישראל וחלוקת אדמות, השזורים במערכת מורכבת של מבני כוח פוליטיים, כלכליים ואתניים, ממלאים תפקיד מרכזי בעיצוב המרחב. מדיניות התכנון של המדינה שואפת באופן היסטורי לרכז את הקהילות הבדואיות באזורים מוגבלים, ובכך לשבש את המרחב ההיסטורי שלהן ולהאיץ תהליכי מודרניזציה ועיור. גישה זו מתייחסת לנגב כאל קנבס ריק, ומעדיפה את פיתוחם של אזורים יהודיים על חשבון זכויות הערבים. הזכויות הבסיסיות של הערבים בנגב על אדמות אבותיהם נתקלות באתגרים מערכתיים, מה שמדגיש את הצורך הדחוף בסנגור ובשינוי.
Credit: Lulid Alubera
نظرية التغيير
תאוריית השינוי
وسط أجيال من إهمال الحكومة، يدخل مجلس القرى غير المعترف بها في المعمعة، متخذًا إجراءات استباقية لمعالجة محنة السكان في هذه المجتمعات المهمشة. يستخدم المجلس استراتيجية متعددة الأوجه، مستفيدًا من القنوات القانونية، والمشاركة في اللجان الحكومية، وأوراق السياسات، وحملات الرأي العام. في جوهره، يعمل المجلس كصوت للـ 150,000 مواطن، مدافعًا بلا هوادة عن تحقيق حقوقهم واحتياجاتهم. בתוך דורות של הזנחה ממשלתית, מועצת הכפרים הבלתי מוכרים נכנסת למאבק, נוקטת בצעדים יזומים כדי לטפל במצוקת התושבים בקהילות מודרות אלו. המועצה נוקטת באסטרטגיה רבת פנים, תוך מינוף אפיקים משפטיים, השתתפות בוועדות ממשלתיות, ניירות מדיניות ומסעות דעת קהל. בעצם, המועצה משמשת כקולם של 150,000 התושבים, הדוגלת ללא הפוגה במילוי זכויותיהם וצרכיהם. النتائج الملموسة لهذه الجهود كبيرة. فقد حصلت سبع عشرة قرية على الاعتراف، مما يمثل خطوة محورية إلى الأمام. وبالتعاون مع المسؤولين المنتخبين، ساهم المجلس في صياغة خطة رئيسية تشمل القرى الـ 46 غير المعترف بها المتبقية. يسعى هذا النهج التخطيطي الشامل إلى التناغم مع احتياجات المجتمع وخصائصه الثقافية، بما يتماشى مع مبادئ التخطيط الشاملة لدولة إسرائيل. התוצאות המוחשיות של מאמצים אלה הן משמעותיות. 17 כפרים זכו להכרה, מה שמסמן צעד מרכזי קדימה. בשיתוף פעולה עם נבחרי הציבור, תרמה המועצה לגיבוש תכנית אב הכוללת את 46 הכפרים הבלתי מוכרים הנותרים. גישה תכנונית מקיפה זו מבקשת להתאים לצרכי הקהילה ולניואנסים התרבותיים של הקהילה, תוך התאמה עם עקרונות התכנון הכוללים של מדינת ישראל. لقد أثبتت الإحالات إلى المحاكم أنها أداة فعالة في منع محو وهدم قرى بأكملها. وقد أجبرت هذه الإجراءات القانونية الدولة على إنشاء مؤسسات عامة أساسية، بما في ذلك المدارس والعيادات. بالإضافة إلى ذلك، تم إجراء تعديلات على المخططات الهيكلية المكانية للاعتراف بوجود هذه القرى، مما يمثل تحولًا حاسمًا في الاعتراف بحقوق هذه المجتمعات ووجودها. הפניות לבתי המשפט הוכיחו את עצמן כמסייעות במניעת מחיקה והריסה של כפרים שלמים. פעולות משפטיות אלו אילצו את המדינה להקים מוסדות ציבור חיוניים, לרבות בתי ספר ומרפאות. בנוסף, בוצעו התאמות לתוכניות המתאר המרחביות כדי להכיר בקיומם של כפרים אלה, המציינים שינוי מכריע בהכרה בזכויות ובקיומן של קהילות אלה. لا يعمل المجلس الإقليمي للقرى غير المعترف بها كمجرد مدافع؛ بل يتولى أدوارًا تتجاوز المعتاد. ففي غياب التدخل الحكومي، يتولى المجلس مسؤولية جوانب حيوية مثل توفير وسائل النقل للانتخابات، وتوزيع قسائم الطعام، وإصدار تصاريح الإقامة، وإنشاء رياض الأطفال، وغير ذلك الكثير. هذا النهج متعدد الأوجه هو شهادة على التزام المجلس بضمان رفاهية واستقرار هذه المجتمعات على جبهات متعددة. המועצה האזורית של כפרים לא מוכרים לא רק משמשת כסנגור; הוא נוטל על עצמו תפקידים החורגים מהנורמה. בהיעדר התערבות המדינה, המועצה לוקחת אחריות על היבטים קריטיים כמו הסעות לבחירות, חלוקת תלושי מזון, הוצאת היתרי שהייה, הקמת גני ילדים ועוד. גישה רב-גונית זו היא עדות למחויבותה של המועצה להבטיח את שלומם ויציבותן של קהילות אלו בחזיתות מרובות.
في 7 أكتوبر
ה-7 לאוקטובר
يقف السابع من أكتوبر كلحظة مؤثرة في الذاكرة الجماعية لسكان القرى غير المعترف بها. كان يومًا واجهوا فيه المحن دون دروع حماية القبة الحديدية، أو توفر الخدمات الطبية الفورية. وقد تفاقم ذلك بسبب اندماجهم في اقتصاد النقب الغربي، مما أثر على الكثيرين بشكل كبير. השביעי באוקטובר עומד כרגע נוקב בזיכרון הקולקטיבי של תושבי הכפרים הבלתי מוכרים. זה היה יום שבו הם התמודדו עם מצוקה ללא מגני ההגנה של כיפת הברזל, או הזמינות המיידית של שירותים רפואיים. יחד עם השתלבותם בכלכלת הנגב המערבי, רבים נפגעו באופן משמעותי. وسط هذه الأزمة، أظهر السكان العرب في النقب المرونة والتضامن. في غياب الدروع الرسمية، تجمعوا لمساعدة الضحايا في النقل وعمليات الإنقاذ والإبلاغ الفوري للعمل في مراكز الطوارئ. يسلط هذا العرض للدعم المجتمعي الضوء على الترابط والمسؤولية المشتركة بين السكان العرب في النقب، مؤكدًا على القوة المستمدة من الوحدة في أوقات الأزمات. בתוך המשבר הזה הפגינה האוכלוסייה הערבית בנגב חוסן וסולידריות. בהיעדר מגנים רשמיים, הם התגייסו לסייע לנפגעים בהובלה, בפעולות חילוץ ודיווח מיידי לעבודה במוקדי חירום. הפגנת תמיכה קהילתית זו מדגישה את החיבור והאחריות המשותפת בקרב האוכלוסייה הערבית בנגב, ומדגישה את הכוח הנגזר מאחדות בעתות משבר. دفعت تداعيات السابع من أكتوبر سكان القرى غير المعترف بها إلى حالة من الضعف، تفاقمت بسبب عدم وجود سلطة بلدية للإشراف على رعايتهم وإعادة تأهيلهم. في هذا الفراغ، اضطلع مجلس القرى غير المعترف بها بدور محوري. تضمنت استجابتهم الفورية رسم خريطة للاحتياجات الفورية للسكان المتضررين، باستخدام نهج شامل موجود بالفعل لجميع سكان القرى. تم اتخاذ إجراءات سريعة لمعالجة الإصابات الجسدية والنفسية، ودعم المطالبات بالأضرار التي لحقت بالممتلكات، وشراء التأمين، والتعاون مع الوزارات الحكومية لتأمين التأمين ووضعه. ההשלכות של השביעי באוקטובר דחפו את תושבי הכפרים הבלתי מוכרים למצב של פגיעות, יחד עם היעדר סמכות עירונית לפקח על הטיפול והשיקום שלהם. בוואקום הזה, מועצת הכפרים הבלתי מוכרים קיבלה תפקיד מרכזי. תגובתם המיידית כללה מיפוי הצרכים המיידיים של האוכלוסייה המושפעת, תוך שימוש בגישה מקיפה שכבר קיימת עבור כל תושבי הכפר. ננקטו פעולות מהירות לטיפול בפציעות פיזיות ונפשיות, תמיכה בתביעות בגין נזקי רכוש, רכישת ביטוח ושיתוף פעולה עם משרדי הממשלה לאבטחת והצבת ביטוח. بالإضافة إلى ذلك، قاد المجلس توزيع آلاف الطرود الغذائية، المصممة بعناية لتتماشى مع الاحتياجات الفريدة للمجتمع البدوي. وفي الوقت نفسه، قاموا بشراء وتوزيع مئات من حقائب الإسعافات الأولية، مؤكدين على ضرورة توفير الإغاثة والدعم الفوريين للمتضررين. أصبحت جهود التواصل التي يبذلها المجلس أداة أساسية في تحدي وإعادة تشكيل تصور الجمهور الإسرائيلي للمجتمع البدوي. كان التركيز على تعزيز الاعتراف والفهم والتقدير لمساهمات المجتمع وقيمه والتحديات التي يواجهها. בנוסף, עמדה המועצה בראש חלוקת אלפי חבילות מזון, המותאמות בקפידה לצרכים הייחודיים של החברה הבדואית. במקביל, הם רכשו וחילקו מאות ערכות עזרה ראשונה, תוך שימת דגש על הדחיפות של מתן הקלה ותמיכה מיידית לנפגעים. מאמצי התקשורת של המועצה הפכו מכריעים באתגר ועיצוב מחדש של תפיסת הציבור הישראלי את הקהילה הבדואית. ההתמקדות הייתה בטיפוח הכרה, הבנה והערכה לתרומות הקהילה, הערכים והאתגרים העומדים בפניהם. في جوهره، كان السابع من أكتوبر بمثابة حافز لمجلس القرى غير المعترف بها للتحرك بسرعة وفعالية. بالإضافة إلى جهود الإغاثة الفورية، انخرط المجلس في مبادرات اتصال مستمرة، تهدف إلى تغيير الرأي العام، وإحداث تغيير مجتمعي أوسع، وفي النهاية كسب الاعتراف والاحترام للمجتمع البدوي. למעשה, השביעי באוקטובר שימש כזרז למועצת הכפרים הבלתי מוכרים להתגייס במהירות וביעילות. מעבר למאמצי הסיוע המיידיים, עסקה המועצה ביוזמות תקשורת מתמשכות, במטרה לשנות את דעת הקהל, לעורר שינוי חברתי רחב יותר, ובסופו של דבר לגייס הכרה וכבוד לקהילה הבדואית. تشير الاستجابة الشاملة للمجلس بعد السابع من أكتوبر إلى التزامه برفاهية وصمود وتمكين السكان في القرى غير المعترف بها. من خلال تلبية الاحتياجات الفورية والقيام بالدعوة طويلة الأجل، يلعب المجلس دورًا محوريًا ليس فقط في الاستجابة للأزمات ولكن أيضًا في تشكيل مستقبل أكثر إنصافًا وشمولًا لهذه المجتمعات المهمشة. התגובה המקיפה של המועצה בעקבות השביעי באוקטובר מעידה על מחויבותה לרווחה, חוסן והעצמה של התושבים בכפרים הבלתי מוכרים. על ידי מתן מענה לצרכים מיידיים והתחייבות להסברה ארוכת טווח, המועצה ממלאת תפקיד מרכזי לא רק בתגובה למשברים אלא גם בעיצוב עתיד שוויוני ומכיל יותר עבור קהילות שוליים אלו.
